Duimen en andere zuiggewoonten
Wat is een zuiggewoonte?
Pasgeboren baby’s krijgen hun voeding binnen door te zuigen aan de borst of fles. Sommige kinderen willen ook zuigen als ze niet gevoed worden. Bijvoorbeeld om te kalmeren van alle prikkels of om pijn in de darmpjes te verwerken. Na 4 maanden zijn baby's gewend aan prikkels en zijn de darmen ontwikkeld. Dan is zuigen niet meer nodig. Het is goed om het zuigen dan af te bouwen.
Duimen, vingerzuigen of een (fop)speen?
Sommige kinderen ontdekken vanzelf hun duim of vingers en gaan daarop zuigen. Deze heeft een kind altijd bij zich. Dat is soms een nadeel als je zuigen later wilt afleren. Je kan duimen of vingerzuigen voorkomen door een sokje om de handen van je kind te doen en een speen te geven.
Je kan ervoor kiezen om je kindje een fopspeen te geven. Een speen kan je makkelijker afbouwen. Het maakt niet uit welke speen je kiest. Afwisseling van vormen spenen is goed. De meeste kinderen vinden een afgeplatte speen het fijnst. Kies de goede maat voor de leeftijd van je kind.
Wat gebeurd er als je kind lang op vingers of een speen zuigt?
- De kaak of het gebit kan minder goed groeien.
- De mondspieren kunnen slapper worden. Dan is de kans op verslikken groter.
- Je kind gaat vaker door de mond ademen.
- Je kind gebruikt de tong niet goed. Dat kan zorgen voor slissen.
- Je kind heeft meer kans op oorontstekingen en verkoudheid.
Je kan samen met je kind kijken naar de gevolgen van duimzuigen.
Wanneer start je met afbouwen van duimen of zuigen:
Kies samen een goed moment om te starten met afbouwen. Zorg dat je een paar avonden tijd en rust hebt om je kind te troosten tijdens het afbouwen. Bespreek met je kind wat er gaat gebeuren als je kind dit kan begrijpen.
Hoe bouw je zuigen af bij baby's en peuters?
Langzaam afbouwen van de speen
- Haal de speen eerst overdag uit de mond als je kind slaapt.
- Haal de speen vervolgens uit de mond als je kind ’s avonds slaapt.
- Laat je kind dan overdag slapen zonder speen.
- Laat je kind ten slotte ’s nachts slapen zonder speen.
Langzaam afbouwen van het duimen of vingerzuigen
Volg dezelfde stappen als bij het afbouwen van een speen. In plaats van een speen haal je voorzichtig de duim/vingers uit de mond.
- Masseer de hand, vingers of duim.
- Doe een sokje om de hand.
Snel afbouwen van de speen
Je kan dit doen als je kind niet zo graag meer wilt zuigen. Jij prikt een datum waarop je alle spenen weggooit. Dat kan moeilijk zijn voor je kind. Vaak gaat het na twee/drie dagen beter.
Hoe bouw je zuigen af bij peuters en oudere kinderen?
Laat je kind een middel kiezen om te helpen bij het afleren van duim- of vingerzuigen:
- duimsokjes
- pleisters/ verband
- knijpballetje
- bytex (nadeel: niet gezond)
Dagboekmethode
- Maak samen met je kind een dagboek (schriftje). Elke dag krijgt een nieuwe bladzijde.
- Vraag je kind een flink aantal keer op een dag: ‘waar is je duim nu?’ Zo leert je kind het verschil voelen tussen wel en niet duimen. Schrijf in het dagboek wanneer wordt geduimd en wat je kind dan aan het doen is.
- Is je kind zich bewust geworden van het wel of niet duimen? Maak dan afspraken. Kijk samen bij welke activiteiten wordt geduimd. Kies er één uit. Maak een duidelijke afspraak, dat bij deze activiteit niet meer wordt geduimd.
- Bijvoorbeeld: ‘ik ga niet duimen tijdens het voorlezen van 4 bladzijden. Als dat 5 van de 7 dagen is gelukt, dan mag ik ... (een lekker toetje, een sticker, een extra verhaaltje, 5 minuten langer opblijven)’. Noteer de afspraak in het schrift.
- Maak de afspraak groter als de beloning is verdiend. Bijvoorbeeld niet duimen bij 10 minuten televisie kijken. De bestaande afspraak blijft ook staan.
- Gaat het een keer niet goed? Vertel je kind dat het niet erg is. Je gaat daarna gewoon weer verder.
Tip: heb geduld en geef je kind een compliment als het goed gaat.
Wanneer zoek je hulp?
Merk je dat je kind slist, door de mond ademt of scheve tanden heeft? Bespreek het op het consultatiebureau of met je tandarts. Meestal hoeft je kind niet gelijk naar logopedie.