Spraak en taal

Taal en taalontwikkeling

Wat is taalontwikkeling?

De taalontwikkeling is het stap voor stap leren van één of meer talen. De basis leer je tussen de geboorte en ongeveer 5 jaar. Maar de taal blijft zich levenslang uitbreiden.

Waarom kan de taalontwikkeling soms niet goed verlopen?

Er kunnen verschillende oorzaken zijn:

  • Je kind kan misschien niet goed horen of zien.
  • Het is soms onderdeel van autisme of (taal)ontwikkelingsachterstand.
  • Er is soms te weinig of verkeerd taalaanbod door de omgeving.

Als de taalontwikkeling niet vlot genoeg verloopt
Sommige kinderen leren de taal langzamer dan andere kinderen. Dat is normaal. Hieronder lees je per leeftijdscategorie wat je kan doen om het leren van de taal bij jouw kind aan te moedigen. 

Tip: via SNEL (kindentaal.nl) kan je testen hoe ver jouw kind is met de taalontwikkeling.


Taalontwikkeling tijdens de zwangerschap?

Vanaf week 16 van jouw zwangerschap kan je baby horen. Vanaf week 24 kan je baby het verschil horen tussen de stemmen van de ouders. Daardoor heeft je baby na de geboorte voorkeur voor bekende geluiden, zoals de stem van zijn ouder(s). Pasgeboren baby’s kunnen het verschil horen tussen gesproken taal en andere geluiden.




Taalontwikkeling bij baby's?

Kinderen leren taal door het contact dat ze met anderen hebben. Dat gebeurd door naar de taal te luisteren en het na te doen. Elk kind ontwikkelt zich in een eigen tempo.

  1. Eerst leert je baby geluiden herkennen, zoals de klanken van de moedertaal.
  2. Rond de zes maanden gaat je baby zelf geluid maken, zoals brabbelen.
  3. Daarna gebruikt je baby geluidjes en woordjes om iets duidelijk te maken.
  4. Rond de één jaar zeggen de meeste kinderen hun eerste woordje.

Adviezen om de taalontwikkeling van je baby te stimuleren

  • Maak contact met je baby door: aankijken, glimlachen en aanraken.
  • Doe de geluidjes van je baby na en wacht op een reactie.
  • Vertel wat je (samen) aan het doen bent, bijvoorbeeld tijdens het wassen of aankleden.
  • Zing liedjes (met gebaren); bijvoorbeeld met Juf Emma of Juf Roos.
  • Doe spelletjes waarbij je op elkaar reageert, zoals een kiekeboe-spelletje.
  • Kijk samen in boekjes en praat over de plaatjes.

Extra informatie over taalontwikkeling van baby's


Taalontwikkeling bij peuters?

Na het brabbelen begint het praten. Dat zijn eerst losse woordjes. Als je kind ongeveer vijftig woordjes kan zeggen, gaat het ook zinnetjes maken zoals: ‘appel eten’ en ‘auto rijden’. Je kind is dan ongeveer twee jaar. Vanaf drie jaar zal je kind zinnen maken van drie woorden en langer.

Adviezen om de taalontwikkeling van jouw peuter te stimuleren

  • Luister aandachtig naar je kind.
  • Volg je kind. Kijkt het naar de beer op de puzzel? Praat dan over de beer op de puzzel.
  • Praat langzaam met pauzes, dan kan je kind reageren op het verhaal.
  • Geef en neem beurten. Je kind krijgt zo de kans zich te uiten.
  • Lees voor en praat samen over de plaatjes in het boek.
  • Stel open vragen en laat merken dat je wacht op antwoord. Stel niet teveel vragen.

Let op: sommige vragen helpen je kind niet, bijvoorbeeld: gesloten vragen (ja of nee antwoord), retorische vragen ('dat is blauw, hè?) of vragen die druk uitoefenen ('zeg maar: tijger').

  • Spreekt je kind een woord nog niet goed uit? Herhaal het dan een keer goed: ‘ja, appel’.
  • Zegt je kind een woord goed, zoals: 'banaan'? Maak er dan een klein zinnetje (2 of 3 woorden) van: ‘ja, banaan eten’.
  • Maakt je kind al langere zinnen, zoals: 'tractor rijden'? Gebruik dan zelf ook langere zinnen: 'ja, de tractor rijdt op de weg.' Wees je kind altijd één stapje voor.
  • Herhaal woorden door er nadruk op te leggen of het harder uit te spreken.
  • Vermijd 'lege taal': 'doe jij deze even daar in? ' of 'zo moet dat'.

Meer informatie over 'voorlezen', vind je in het advies voorlezen.

Extra informatie over taalontwikkeling van peuters



Taalontwikkeling bij kleuters?

Als je kind naar de basisschool gaat, begrijpt het ongeveer 3000 woorden. Je kind maakt langere zinnen die steeds meer lijken op zinnen die volwassenen gebruiken. Soms vinden kinderen het nog lastig om de goede woordvolgorde te gebruiken.

Adviezen om de taalontwikkeling van jouw kleuter te stimuleren

  • Praat zo veel mogelijk over wat je ziet en doet met je kind.
  • Leer je kind goed luisteren en geef opdrachten, zoals: ‘leg de groene sok op de tafel en de blauwe sok op de bank’.
  • Ga samen naar de bibliotheek, laat je kind een boek kiezen en lees het samen.
  • Herhaal woorden en zinnen die nog lastig zijn op een positieve en goede manier. Bijvoorbeeld: ‘ja, limonade’ of ‘ja, hij heeft gegeten’.

Extra informatie over de taalontwikkeling van kleuters

Wanneer zoek je hulp?

Twijfel je aan de taalontwikkeling van jouw kind? Bespreek je zorgen op het consultatiebureau. De arts of verpleegkundige kijkt of er extra aandacht nodig is en kan je doorverwijzen.