Heesheid
Waarom kan een kind hees zijn?
Het kan komen door:
- een keelontsteking of verkoudheid.
- verkeerd of te veel gebruik van de stem. Bijvoorbeeld door: gillen, schreeuwen, hard zingen, fluisteren, kuchen of hoesten.
- slecht of minder goed horen.
Lees meer over de oorzaken van heesheid op Gezondheidsnet.nl.
Wat gebeurt er als een kind hees is?
Het kan zijn dat je kind niet goed te verstaan is, vermoeid is na lang praten of keelpijn krijgt. Soms kunnen de stembanden beschadigd worden. Als de stem rust krijgt of als je kind ouder wordt, gaat heesheid meestal snel over.
Hoe kan je heesheid tegengaan?
Adviezen bij heesheid door keelontsteking
Soms helpt het om:
- regelmatig te drinken, bijvoorbeeld koud water.
- op iets te zuigen.
- een paar dagen zo weinig mogelijk te praten.
Adviezen bij heesheid door verkeerd gebruik van de stem
Je kan je kind helpen de stem goed te gebruiken. Geef bijvoorbeeld deze adviezen:
- Schreeuw niet. Loop naar iemand toe om wat te zeggen. Of klap in je handen om de aandacht te trekken.
- Zing niet te hard of te hoog.
- Praat zacht in plaats van te fluisteren.
- Als je een tijdje gekke geluiden (autogeluiden of gekke stemmen) hebt gemaakt, ga dan weer wat anders spelen waarbij je je stem wat rust geeft.
- Probeer niet te hoesten of kuchen. Drink water als je een kriebel in je keel hebt.
- Adem liever door je neus dan je mond. Je keel droogt dan minder uit.
Deze dingen kan je zelf doen
- Zet radio en televisie niet te hard. Dan hoeft je kind er niet bovenuit te schreeuwen.
- Geef je kind een compliment als het rustig praat.
- Geef het goede voorbeeld door zelf niet te schreeuwen.
- Zorg dat je kind geen sigarettenrook inademt.
- Heeft je kind spanning of stress? Zoek samen naar manieren om te ontspannen.
Gaat de heesheid niet over? Bespreek het met de huisarts. Deze kan je doorverwijzen.
Hoe oefen je rustiger en zachter praten?
Jouw peuter of kleuter snapt niet altijd wat je bedoelt als je zegt: “praat eens zachtjes” of "doe eens rustig”. Leer je kind dus wat je daarmee bedoelt.
Stap 1. Waarom doen we deze oefening?
- Jouw stem is af en toe hees, dan doet hij het niet goed meer. Soms doet dat ook pijn in je keel.
- Dat komt omdat je stem het niet fijn vindt als hij zo vaak hard praten, schreeuwen, of gekke stemmen doet.
- Laten we doen alsof jouw handen je stem zijn:
- Doe je armen wijd en klap je handen dan zo hard mogelijk tegen elkaar, hoe voelt dat?
- Doe je armen nog eens wijd en klap nog maar een keer zo hard mogelijk.
- Doe dat nog een paar keer.
- Kijk eens naar je handen, wat zie je?
- Ze worden rood, en gaan een beetje pijn doen.
- Hoe is dat voor jouw stem?
- Weet je waar je stem zit? Die zit in je keel.
- Leg je hand maar op je keel, en zeg aaaaaaaaaa.
- Voel je het trillen in je keel?
- Dat zijn de handen in je keel (stembanden) die tegen elkaar klappen.
- Als ze vaak en hard tegen elkaar klappen, wordt je stem hees en kan je moeilijker praten.
- Soms doet dat ook pijn aan je keel.
- Daarom gaan we je stem leren om rustiger/zachter te praten.
Stap 2. Harde en zachte geluiden herkennen
- Laat je kind met de ogen dicht zitten.
- Maak een geluid: zet bijvoorbeeld de stofzuiger aan, laat de kraan lopen, sla met een lepel op een pan, enz.
- Vraag jouw kind om te luisteren en te zeggen of het een hard of zacht geluid was.
- Je kan ook met je kind naar een plek gaan met veel mensen. Laat je kind iemand zoeken die hard praat, of schreeuwt. Laat je kind ook iemand zoeken die rustig of zachtjes praat. Je kan dit ook doen als je samen naar de televisie kijkt.
Stap 3. Dierengeluiden maken
- Bespreek wat voor geluiden dieren maken, en doe de geluiden na.
- Welk dier maakt harde geluiden? Welk dier maakt zachte geluiden?
- Ben je een leeuw/dino (brullen= schreeuwen/hard praten) of ben je een konijn (normaal stemniveau)?
- Overleg met je kind welk dier het is als het rustig praat.
- Nu kan je je kind af en toe eens vragen; "Kan je je konijnenstem gebruiken?", "Ben je nu een leeuw of een konijn?" of "Ik hoor de leeuw brullen".
- Is je kind al een tijdje druk aan het spelen? Vraag je kind dan om even iets anders te gaan doen met een konijnenstem. En de leeuw weer even in zijn kooi te doen.
- Hang ook op een paar centrale plekken een plaatje van de leeuw en het konijn op (koelkast/in de speelhoek). Dan kan je kind er weer even aan denken.
Stap 4. Bespreek met je kind wanneer je rustig praat, luid praat of moet schreeuwen.
- Als je samen rustig aan tafel zit, dan is het voldoende om rustig te praten.
- Als oma je niet goed kan horen, dan mag je best wat harder praten.
- Als je zusje in het water is gevallen, mag je keihard gillen, dan moet er hulp komen.
Stap 5. Vraag je kind hoe het de stem gebruikt heeft als het iets gezegd heeft.
- Jij riep naar Tim dat zijn veter los zat, heb je dat hard of zacht gezegd?
- Jij vraagt om de hagelslag, hoe heb je je stem nu gebruikt?
- Vraag dat niet alleen als je kind het “verkeerd” gedaan heeft, maar juist ook als de stem goed is gebruikt. Zo kan je kind zichzelf gaan verbeteren.
Heb je vragen of wil je een persoonlijk gesprek met een logopedist? Neem dan contact met ons op: (088) 054 99 99.