Eenkennigheid en scheidingsangst
Huilt je baby als je weggaat? Of wil hij alleen nog maar bij jou zijn? Dat is heel normaal. Veel baby’s en peuters willen het liefst bij hun ouders in de buurt blijven. Ze kunnen gaan huilen als je even uit beeld bent of als ze iemand zien die ze niet goed kennen. Dit hoort bij hun ontwikkeling. Het zijn tekenen dat je kind zich aan jou hecht en zich bij jou veilig voelt. Toch kan het voor jou als ouder soms lastig of verdrietig zijn om je kind zo te zien.
Er zijn twee veelvoorkomende vormen van angst in deze fase: scheidingsangst en eenkennigheid. Wat is het verschil? En wat kun je doen om je kind te helpen?
Scheidingsangst – bang als jij weggaat
Scheidingsangst (of verlatingsangst) ontstaat meestal vanaf een maand of 6. Je baby begint dan te begrijpen dat jij en hij niet dezelfde persoon zijn. Hij beseft dat je weg kunt gaan, maar nog niet dat je ook weer terugkomt. Dat is spannend!
Waarom huilt je baby?
Het is heel normaal als je baby huilt als je weggaat. Door te huilen zorgt je baby ervoor dat de mensen die voor hem zorgen in de buurt blijven. Als je baby ouder wordt, kan hij steeds een beetje langer zonder zijn ouders. Je baby merkt dat jullie als ouders steeds weer terugkomen om liefde, aandacht, voeding en zorg te geven.
Laat weten: ik ben zo weer terug!
Natuurlijk is het soms vervelend als je kind alleen bij jou wil zijn. Maar het is heel belangrijk om de angst van je kind serieus te nemen. Laat goed merken: soms ben ik er niet, maar ik kom altijd weer terug. Daar kun je in huis al mee beginnen, door af en toe even naar de keuken of naar de wc te gaan. Als je vertelt dat je even weggaat en snel weer terugkomt, leert je kind hierop te vertrouwen.
Gebruik een vast ritueel
Ga situaties niet vermijden. Glip bijvoorbeeld niet stiekem weg als je je kind bij de oppas of opvang brengt. Dat lijkt op het moment zelf het makkelijkst maar als je kind er later achter komt dat je ineens weg bent, kan dat zijn vertrouwen schaden. Om het afscheid nemen makkelijker te maken helpt een vast ritueel: eerst de jas ophangen, dan even samen spelen, zwaaien voor het raam en dan weggaan. Wees daarin duidelijk en twijfel niet. En gaat je kind toch huilen als jij weggaat? Stel het afscheid nemen niet uit, dat maakt het alleen maar moeilijk voor je kind. Houd het moment van afscheid nemen kort. Het huilen stopt vaak als je weg bent.
Wat helpt bij scheidingsangst?
- Laat weten dat je terugkomt. Ga je even weg? Zeg dat je zo terug bent. Ook thuis, bijvoorbeeld als je naar de wc gaat.
- Zing of praat als je even uit het zicht bent. Zo weet je kind dat je er nog bent.
- Speel kiekeboe. Zo leert je kind op een speelse manier dat jij steeds weer terugkomt.
- Neem rustig afscheid. Gaat je kind naar de kinderopvang of oppas? Neem duidelijk afscheid, ook als je kind gaat huilen. Een kort en vast ritueel helpt, bijvoorbeeld: jas ophangen, knuffel geven, zwaaien.
- Laat je kind iets vertrouwds meenemen. Bijvoorbeeld een knuffel of doekje.
- Blijf zelf rustig. Dat helpt je kind om ook rustig te worden.
- Laat degene die op je kind past je kind troosten. Zeg zelf duidelijk dag en ga dan rustig weg.
- Toevoegen Blijf in de slaapkamer of op de overloop als je je kindje naar bed hebt gebracht en het moeilijk vindt dat je gelijk weggaat.
Scheidingsangst gaat vanzelf weer over. Sommige kinderen hebben er maar kort last van, bij anderen kan het tot ongeveer 3 jaar duren.
Eenkennigheid – bang voor anderen
Bij eenkennigheid wil je kind alleen bij jou zijn. Voor andere mensen kan je baby (een beetje) bang zijn. Je kind kan verlegen worden, zich aan jou vastklampen of gaan huilen als hij bij anderen is. Deze fase begint meestal rond de 8 maanden en kan tot ongeveer 2 jaar duren.
Het is een fase
Het is een lastige periode – niet alleen voor jou en je kind, maar ook voor familie en bekenden. Als je kind ineens niets meer van hen moet hebben, is dat natuurlijk niet leuk. Leg uit dat het overgaat en forceer vooral niets. Neem bijvoorbeeld je kind even op schoot als er andere mensen in de buurt zijn en geef hem rustig de tijd. Hij komt vaak vanzelf wel los.
Waarom wordt je kind eenkennig?
Als ouders geef je je kind veel aandacht. Je kind gaat zich aan je hechten, leert dat het op jou kan vertrouwen en voelt zich veilig. Je kind gaat steeds beter het verschil merken tussen bekenden en onbekenden. Breng je kind regelmatig in contact met andere mensen. Je kind leert dan om met andere mensen om te gaan. Je kind leert om zich ook bij andere mensen op zijn gemak te voelen. Maar de verschillen tussen kinderen kunnen groot zijn. Het ene kind is nu eenmaal meer verlegen, terwijl een ander kind veel makkelijker omgaat met andere mensen.
Wat helpt bij eenkennigheid?
- Dwing geen contact met ‘een vreemde’ af. Wil je kind niet naar iemand toe? Forceer dat niet.
- Neem je kind op schoot. Laat hem vanuit jouw nabijheid rustig wennen aan anderen.
- Leg uit wie de vreemde is. Bijvoorbeeld: “Dit is de buurvrouw, zij woont hiernaast.
- Stel je kind gerust. Blijf zelf gewoon praten met degene voor wie je kind bang is en leg diegene uit dat je kind wat eenkennig is.
- Geef je kind tijd. Vaak komt hij vanzelf los en gaat op verkenning.
- Breng je kind in contact met anderen. Hoe vaker je kind positieve ervaringen heeft met andere mensen, hoe makkelijker het wordt.
- Print foto’s uit van personen die je kindje niet wekelijks ziet, op die manier kan je kindje naar de foto’s kijken en herkent hij de personen ook beter.
Eenkennigheid is niet raar of verkeerd. Het is juist een teken van een goede band tussen jou en je kind. Je kind is goed gehecht.
Wat als je kind angstig reageert?
Help je kind om zijn eigen emoties te begrijpen door ze te benoemen en ze zo serieus te nemen. Op deze leeftijd heeft je kind weinig controle over zijn emoties en gedrag. Je kind heeft jouw hulp hier nog bij nodig.
Heb je nog vragen?
Praat erover op het consultatiebureau of bel naar ons telefonisch spreekuur: (088) 054 99 99.